REST, SOAP, GraphQL Nedir ? – API Teknolojilerine Genel Bakış

Yönetici
Yönetim Kurulu Başkanı
Chairman of the Board
Katılım
10 Nisan 2025
Mesajlar
742
Reaksiyon puanı
81
Web teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte sistemlerin birbiriyle iletişim kurabilmesi büyük önem kazanmıştır. Bu iletişimi sağlayan yapılara API (Application Programming Interface) denir. API’lerin çalışma yöntemleri ise genellikle REST, SOAP veya GraphQL üzerinden gerçekleşir. Bu yazıda, bu üç yaygın API teknolojisini ayrıntılı şekilde inceleyeceğiz.

REST Nedir?​

REST (Representational State Transfer), HTTP protokolü üzerinde çalışan, modern ve hafif bir web servis mimarisidir. 2000 yılında Roy Fielding tarafından tanımlanmıştır.

REST’in Temel Özellikleri:​

  • HTTP metodlarını (GET, POST, PUT, DELETE) kullanır.
  • JSON veya XML veri formatını destekler (genellikle JSON tercih edilir).
  • Stateless (durumsuz) çalışır, yani her istekte tüm bilgiler gönderilir.
  • URL yapısı ile kaynaklara erişim sağlanır (örnek: /api/products/5).

Avantajları:​

  • Basit ve anlaşılır
  • Hafif yapılı
  • Geniş destek ve popülerlik

SOAP Nedir?​

SOAP (Simple Object Access Protocol), XML tabanlı bir mesajlaşma protokolüdür. REST’e göre daha katı kurallara sahiptir ve genellikle daha büyük, kurumsal sistemlerde tercih edilir.

SOAP’un Temel Özellikleri:​

  • Yalnızca XML kullanır.
  • WS-Security gibi gelişmiş güvenlik protokollerini destekler.
  • WSDL (Web Services Description Language) ile servis tanımı yapılır.
  • HTTP, SMTP gibi farklı protokollerle çalışabilir.

Avantajları:​

  • Güçlü güvenlik desteği
  • Standartlara dayalı yapısı ile yüksek entegrasyon gücü
  • Karmaşık işlemler için uygun (örneğin bankacılık)

GraphQL Nedir?​

GraphQL, 2015 yılında Facebook tarafından geliştirilmiş modern bir API sorgulama dilidir. REST’in aksine, istemciler sadece ihtiyaç duydukları veriyi alabilir.

GraphQL’in Temel Özellikleri:​

  • Tek endpoint üzerinden veri alışverişi yapılır.
  • İstemci tarafı, hangi verilerin gerektiğini belirler.
  • JSON formatında veri gönderilir ve alınır.
  • Gerçek zamanlı veri için subscriptions desteği vardır.

Avantajları:​

  • Fazla veya eksik veri (overfetching/underfetching) problemini ortadan kaldırır.
  • Karmaşık verileri tek istekte almayı sağlar.
  • Esnek ve ölçeklenebilir

REST, SOAP, GraphQL Arasındaki Farklar​

ÖzellikRESTSOAPGraphQL
Veri FormatıJSON / XMLYalnızca XMLJSON
PerformansYüksekOrtaYüksek
GüvenlikTemel (OAuth)Gelişmiş (WS-Sec)Uygulamaya bağlı
Kullanım KolaylığıKolayKarmaşıkOrta
UygunlukMobil, Web APIKurumsal sistemlerModern uygulamalar

Sonuç​

REST, SOAP ve GraphQL, her biri farklı ihtiyaçlara yönelik geliştirilmiş API teknolojileridir.
  • REST, hafif yapısı ve sadeliği ile yaygın kullanılır.
  • SOAP, yüksek güvenlik ve kurumsal ihtiyaçlar için uygundur.
  • GraphQL ise modern uygulamalarda esneklik ve performans için tercih edilir.
İhtiyacınıza uygun API teknolojisini seçmek, projenizin başarısı için kritik öneme sahiptir.

 
Üst