Yapay zeka (AI), kullanıcı deneyimini kişiselleştirmek ve hizmetleri iyileştirmek amacıyla çeşitli veri kaynaklarından beslenir. Bu noktada akıllara gelen en önemli sorulardan biri şudur:
"Yapay zeka tarayıcı verilerini topluyor mu?" Bu makalede, bu sorunun cevabını teknik açıdan açıklayacak, veri toplama yöntemlerini ve bu süreçteki yasal-sistemsel detayları inceleyeceğiz.
1. Tarayıcı Verisi Nedir?
Tarayıcı verisi, bir kullanıcının web tarayıcısında bıraktığı dijital izlerdir. Bunlar genellikle aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
| Veri Türü | Açıklama |
|---|
| Çerezler (Cookies) | Oturum bilgileri, tercih ayarları, izleme verileri |
| Tarayıcı geçmişi | Ziyaret edilen web siteleri, ziyaret zamanı ve sıklığı |
| IP adresi ve konum | Kullanıcının bağlantı noktası ve fiziksel konumu hakkında bilgi |
| User-Agent bilgisi | Cihaz türü, işletim sistemi, tarayıcı türü ve sürümü |
| Web Storage (LocalStorage) | Tarayıcıya özel kalıcı veya geçici veri saklama alanı |
2. Yapay Zeka Bu Verileri Nasıl Kullanabilir?
Yapay zeka doğrudan bu verileri toplamaz, ancak bu veriler AI sistemlerini eğiten veya destekleyen algoritmalar için işlenebilir hale getirilebilir. Genellikle bu süreç şu adımlarla işler:
a) Dolaylı Veri Toplama
Yapay zeka sistemleri, genellikle
üçüncü taraf veri sağlayıcıları,
web uygulamaları ya da
analitik platformlar aracılığıyla bu bilgilere erişir. Örneğin:
- Google Analytics, Firebase, Meta Pixel gibi araçlar bu tür verileri toplar.
- AI destekli reklam motorları, bu verilerle hedefleme yapar.
b) Anonimleştirme ve Etiketleme
Toplanan tarayıcı verileri genellikle anonim hale getirilir. AI sistemleri bu anonim veriler üzerinden kullanıcı segmentleri oluşturabilir.
3. Teknik Olarak Yapay Zeka Tarayıcı Verisini Toplar mı?
Kendi başına çalışan bir yapay zeka sisteminin
doğrudan tarayıcıdan veri toplaması teknik olarak mümkün değildir, çünkü:
- Tarayıcı API’leri AI yazılımlarına doğrudan erişim sağlamaz.
- Kullanıcı izinleri ve GDPR, KVKK gibi yasalar veri toplama üzerinde kısıtlayıcıdır.
Ancak tarayıcıda çalışan bir
yapay zeka destekli web uygulaması, kullanıcı izin verdiği sürece çerez ve web storage gibi verilere erişebilir.
4. Yasal ve Etik Boyut
a) GDPR ve KVKK Uyumlu Veri Toplama
Tarayıcı verilerinin toplanması ve AI sistemlerine aktarılması sürecinde aşağıdaki kurallar dikkate alınmalıdır:
- Açık rıza alınmalı
- Veri işleme amacı belirtilmeli
- Kullanıcı verileri anonimleştirilmeli
b) Kullanıcı Bilinçlendirmesi
Kullanıcılara tarayıcı verilerinin neden toplandığı ve nasıl kullanılacağı açıkça belirtilmelidir. Gizlilik politikaları bu konuda şeffaf olmalıdır.
