Abdülkadir Geylani Hazretleri: Tasavvufun Güneşi

Doğumu ve Kökeni​

Abdülkadir Geylani Hazretleri, miladi 1077 yılında İran’ın Gilan bölgesindeki Neyf köyünde dünyaya gelmiştir. Bu sebeple "Geylani" nisbesiyle anılmıştır. Babası, seyyid neslinden yani Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v.) torunu Hz. Hasan’ın soyundandır. Annesi de Hz. Hüseyin soyuna dayanır. Böylece Geylani Hazretleri hem anne hem baba tarafından seyyid’dir.

Bağdat’a Yolculuk ve İlim Hayatı​

Henüz 18 yaşındayken ilim aşkıyla Gilan’dan Bağdat’a yola çıkan Abdülkadir Geylani, burada dönemin en büyük medreselerinde tefsir, hadis, fıkıh ve kelam ilimlerinde eğitim almıştır. Özellikle Hanbeli fıkhında derinleşmiş, bu alanda devrin önemli âlimlerinden biri olmuştur.


Ancak onun ilmi sadece zâhirle sınırlı kalmamış; kalp ilmini, tasavvufu da derinlemesine öğrenmiştir. Uzun yıllar inzivaya çekilmiş, nefsiyle mücadele etmiş ve riyazatla meşgul olmuştur. Nihayetinde, zahirî ilimle batınî ilmi birleştirerek kâmil bir mürşid olmuş ve binlerce insana irşad kapısını aralamıştır.

Gavs-ül Azam ve Manevî Makamı​

Tasavvuf yolunda “kutup” ve “gavs” makamı çok yüksek derecelerdir. Abdülkadir Geylani Hazretleri, Gavs-ül Azam yani “En Büyük Yardımcı” unvanıyla anılmıştır. Bu unvan, onun manevî tasarrufunun genişliğini, Allah dostlarına ve ümmete olan yardımını temsil eder. Zamanla sadece yaşadığı dönemde değil, kıyamete kadar gelecek müridleri ve sevenleri için de ruhaniyetiyle destek olmaya devam ettiği inancı yaygınlaşmıştır.

Sohbetleri ve Eserleri​

Geylani Hazretleri’nin vaazları büyük bir ilgiyle dinlenmiş, bu sohbetler çeşitli kitaplarda toplanmıştır. En meşhur eserleri arasında:

• Fütuhul Gayb (Gaybın Fethi)
• El-Gunye li Talibi Tarîk-il-Hakk (Hak Yolunun Talipleri İçin Hazine)
• Sirrü’l-Esrar (Sırların Sırrı)

Bu eserler, sadece tasavvufî öğretilerle değil, aynı zamanda ahlâk, tevazu, ihlas ve kulluk gibi temel değerlerle de donatılmıştır. Geylani Hazretleri, halkın anlayabileceği bir dille konuşmuş, kibirden uzak, sevgi dolu bir irşad tarzı benimsemiştir.

Vefatı ve Mirası​

1166 yılında Bağdat’ta vefat eden Abdülkadir Geylani Hazretleri, geride büyük bir manevî miras bırakmıştır. Türbesi, Bağdat’ta bulunmaktadır ve bugün hâlâ ziyaretçilerini ağırlamaktadır. Kurduğu Kadiriyye Tarikatı, İslam coğrafyasının dört bir yanında yayılmış, onun manevi öğretileri nesilden nesile aktarılmıştır.

Sonuç​

Abdülkadir Geylani Hazretleri, yalnızca bir mürşid değil; aynı zamanda hakikatin, sabrın, tevazunun ve ilmin sembolüdür. Onun hayatı, bir Müslüman için hem dünya hem ahiret yolculuğunda örnek alınacak bir rehberdir. Zamanın ve mekânın ötesinde gönüllerde yer edinmiş bu büyük veli, adeta ilahi nurun yeryüzündeki bir yansımasıdır.